Ապրիլի 13. Արևելյան աստղագուշակ

Խոյ. Հարմար օր է լիցքաթափվելու և մի փոքր շունչ քաշելու համար: Աշխատեք բոլոր խնդիրները գլխից հանել և ուղղակի հաճելի ժամանակ անցկացնել: Դուք առանց դժվարության կգտնեք լավ շրջապատ և ընկերներ, ովքեր ձեզ հետ միասին կզբաղվեն ձեզ համար հետաքրքիր գործով:   Հնարավոր են դրամական մուտքեր և արժեքավոր նվերներ: Նշանի մի շարք ներկայացուցիչներ վերջապես կկարողանան ձեռք բերել այն իրերը, որոնց մասին վաղուց երազում էին: Ձեր «կեսի» հետ հարաբերություններում կարող են բարդություններ ծագել, քանի որ նրան հասկանալի չեն ձեր որոշ գործողությունների մոտիվները:

Ցուլ. Այսօր որոշ թյուրիմածություններ հնարավոր են, սակայն ընդհանուր առմամբ, օրը դասավորվում է բավական հաջող: Եթե դուք ուշադրություն չդարձնեք մանրուքների վրա, ապա կկարողանաք իրականացնել ձեր ամենակարևոր պլանները: Շանս կա ստանալ այն մարդկանց աջակցությունը, ումից մեծապես կախված է ձեր ապագան: Տանը հնարավոր են մանր բարդություններ և թյուրիմածություններ, սակայն դուք դրանք հեշտությամբ հարթում եք: Օրը հարմար է աշխարհիկ միջոցառումների այցելելու և պաշտոնական հանդիսությունների համար: Ձեզ սպասում են բազմաթիվ նոր ծանոթություններ և շանս կա հանդիպել այն մարդուն, ով կդառնա ձեր կյանքի ուղեկիցը:

Երկվորյակներ. Օրը սկսում է ոչ այնքան հաջող, սակայն ժամանակի հետ դրական միտումները թափ են հավաքում: Հենց’ դրա համար էլ չարժե առավոտյանից ձեռնամուխ լինել կարևոր գործերի, մի փոքր սպասեք և բարենպաստ պահը կգա: Օրվա առաջին կեսին կարող են մտերիմների հետ մանր տարաձայնություններ ծագել, սակայն լուրջ բնույթ դրանք չեն կրի և հաշտեցումն էլ իրեն երկար սպասեցնել չի տա: Երեկոն հիանալի ժամանակահատված է սիրելի մարդու հետ շփվելու համար` դուք իրար հասկանում եք կեսխոսքից և ապագայի պլաններ եք կազմում: Չեն բացառվում հետաքրքիր ծանոթությունները, սակայն դրանք կզարգանան դանդաղ և ձեզանից մեծ համբերություն կպահանջեն:

Խեցգետին. Դուք ամեն կերպ ձգտում եք շրջապատի հետ հարաբերություններում խուսափել խնդիրներից, սակայն դա ձեզ մոտ շատ վատ է ստացվում: Շրջապատին հաճախ ձեր դիտողությունները վիրավորական են թվում, կատակները` ոչ տեղին, իսկ արանքներն էլ` հիմար: Եթե վեճեր ծագեն, ապա արագ հաշտեցման վրա հույսը չդնեք, այնպես որ աշխատեք հարթել սուր անկյունները: Հարմար օր է ինչ-որ վաղեմի պլաններ իրականացնելու, հոգու խորքից բխող ցանկությունների կատարման, երազանքը կյանքի կոչելու համար: ճիշտ է` դրա համար խիզախություն է պետք, սակայն, բարեբախտաբար, այն ձեզ մոտ այժմ բավարար է:

Առյուծ. Լավագույնը, որ դուք այսօր կարող եք անել, դա որևէ էական բան չձեռնարկելն է: Օրը բոլորովին հարմար չէ լուրջ գործերի, կարևոր հարցեր լուծելու համար: Փոխարենը` այն կարելի է նվիրել հաճույքներին և զվարճություններին` դրական էմոցիաները չափից ավելի շատ կլինեն: Հնարավոր են նոր ծանոթություններ, հրապույրներ: Այսօր սկսված ռոմանտիկ հարաբերությունները սրընթաց զարգացում կստանան: Հնարավոր են ֆինանսական դժվարություններ, խոշոր գնումներն ավելի լավ է հետաձգել: Կարճատև ուղևորությունների դեմ աստղերը ոչինչ չունեն, իսկ ահա մեծ ճանապարհորդության մեկնելն այնքան էլ ցանկալի չէ:

Կույս. Լողացեք հոսանքին համընթաց` այս օրը պետք է օգտագործել ոչ թե հանգամանքների դեմ պայքարի համար, այլ` հանգստի և ուժերը վերականգնելու: Ոչինչ, որ ամեն ինչը չէ, որ ձեր ուզածով է գնում, կարևորն այն է, որ դուք կարողանում եք իրավիճակը վերահսկել` հենց որ նման հնարավորություն է ընձեռվում: Հետևեք խորհուրդներին` շատ բան, ինչ այսօր ասում են շրջապատի մարդիկ, խելամիտ ու օգտակար է: Ցանկալի չէ ոչ միայն որոշել, այլև`քննարկել ֆինանսական և ունեցվածքային հարցեր, քանի որ երբ գործը հասնում է փողերին, դուք ձեզ ոչ բնորոշ թեթևամտություն եք դրսևորում: Օրը բարենպաստ է յոգայով զբաղվելու համար:

Կշեռք. Ձեր բախտը բերում է, և դրա շնորհիվ դուք հաջողությամբ հարթում եք այն գործերը, որոնք նախկինում ձեզ լիովին անիրականանալի էին թվում:  Հնարավոր է, որ գումարներ ստանաք, չի բացառվում եկամուտների նոր աղբյուրի ի հայտ գալը: Հարմար օր է պրոֆեսիոնալ հեռանկարները գնահատելու և պլանները ճշգրտելու համար: Դուք հեշտությամբ եք գտնում դաշնակիցներ, համախոհներ և ընկերներ: Ոչ լավագույն ձևով են դասավորվում սիրելի մարդու հետ հարաբերությունները, հնարավոր են տարաձայնություններ, կոնֆլիկտներ դատարկ բաներից:

Կարիճ. Օրը լավագույնս հարմար է ինչ-որ կարևոր ու լուրջ բանի շուրջ մտորելու համար: Ձեր գլխում ծագող բոլոր մտքերը արժանի են ուշադրության` անգամ նրանք, որոնք շրջապատին թվում են տարօրինակ են թվում: Օրը հարմար է գործարքներ կնքելու և խոշոր գնումների համար` ֆինանսական վիճակը գնալով բարելավվում է: Որտեղ էլ որ դուք հայտնվեք, ձեզ նկատում են և շրջապատում ուշադրությամբ` երբեմն չափից ավելի: Սիրելի մարդը պատրաստ է կատարել ձեր բազմաթիվ ցանկություններ, սակայն դեռ տեղյակ չէ դրանց մասին, այնպես որ արժե բարձրաձայնել այն մասին, թե ինչ եք դուք իրականում ցանկանում:

Աղեղնավոր. Հիանալի օր է անբռնազբոսիկ միջավայրում շփումների համար: Դուք մեծ հաճույք եք ստանում հին ընկերների հետ հանդիպումներից և հեշտությամբ նոր ծանոթություններ հաստատում: Նշանի որոշ ներկայացուցիչներ ընդունում են օրիգինալ որոշումներ, զարմացնում են շրջապատին իրենց արտառոց արարքներով, իսկ ավելի շատ` այն բանով, որ այնուամենայնիվ հասնում են նպատակին, չնայած որ գործում են միանգամայն ոչ ստանդարտ մեթոդներով: Օրը հարմար է աշխարհիկ միջոցառումներ կազմակերպելու և դրանց այցելելու, ինչպես նաև հյուրեր ընդունելու համար: Արժե ձեր մասին հիշեցնել այն մարդկանց, ովքեր կարող են ձեզ օգնել` կարիերայի աստիճաններով բարձրանալու գործում:

Այծեղջյուր. Դուք ձգտում եք ընդլայնել շփման շրջանակները, սակայն ձեր ուշադրության կենտրոնում հայտնված ոչ բոլոր մարդիկ են դրան արժանի: Շրջահայաց եղեք, առաջնորդվեք ոչ միայն նախազգացմամբ, քանի որ հարաբերությունների հարցում այն կարող է խաբուսիկ լինել, այլև` սթափ դատողությամբ: Արժե հետևել ավագ ազգականների խորհրդին: Բարձր է կենսական ներուժը: Ֆիզիկական աշխատանքը, սպորտով զբաղվելը ձեզ չեն հոգնեցնում, իսկ ակտիվ հանգիստն էլ բարձրացնում է տրամադրությունը: Օրը հարմար է ռոմանտիկ ուղևորության համար, հնարավոր է անսպասելի սիրո խոստովանություն:

Ջրհոս. Հարմար օր է շրջապատի հետ ձեր գաղափարներով ու պլաններով կիսվելու համար` դուք հաստատ աջակցություն և օգնություն կստանաք, հենց որ դրանց կարիքը զգաք: Եթե ձգտում եք ձեր կյանքում ինչ-որ շրջադարձային փոփոխությունների, ապա պետք է քչից սկսեք, իսկ առաջին արդյունքներն իրենց սպասեցնել չեն տա: Նման օրը դժվար չէ հրաժարվել վատ սովորույթներից կամ վերջ դնել այն հարաբերություններին, որոնք դադարել են ուրախություն պատճառել: Չնայած որ շրջապատի վրա դուք թեթևամիտ տպավորություն եք թողնում, այնուամենայնիվ դա չի խանգարում ձեզ չափից ավելի լուրջ վերաբերվել իրոք կարևոր հարցերի լուծմանը:

Ձկներ. Օրը թույլ է տալիս հասնել հաջողության այնպիսի գործերում, որոնք ձեզ համար հատկապես կարևոր են: Կենտրոնացեք գլխավորի վրա և ուրիշ ոչ մի բանի վրա մի շեղվեք, անգամ` եթե շրջապատին դա տարօրինակ թվա: Օրը հարմար է հատկապես ճշգրտություն, մանրուքների նկատմամբ ուշադրություն և լիակատար կենտրոնացում պահանջող զբաղմունքների համար: Սակայն նաև հանգստանալ այսօր ձեզ հաստատ կհաջողվի` ձեր ազգականներն ու ընկերները ամեն ինչ կանեն, որպեսզի դուք ձեր ազատ ժամանակն անցկացնեք ձեր սրտի ուզածով, առանց ձանձրանալու: Հնարավոր են անսպասելի հրավերքներ, որոնք դուք հաճույքով կընդունեք:

http://mitk.am/2015/04/12/

abisoghoyan.com-ի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար
պատասխանատվություն չի կրում

Գրիգոր Նարեկացի

Գրիգոր Նարեկացի
Գրիգոր Նարեկացու մանրանկարը (1173 թ. ձեռագրից)
Ծնվել է	951 թ. Նարեկ
Մահացել է	1003 թ. Նարեկ
Մասնագիտություն	Հոգևորական, աստվածաբան, բանաստեղծ, երաժիշտ, փիլիսոփա
Լեզու	Գրաբար Հայերեն
Ազգություն	Հայ
Գրական ոճեր	Պոեմ, Աղոթքներ,Գանձեր, Տաղեր,Տրակտատներ,Քարոզներ,Մեկնություններ,Ճառեր, Ներբողներ
Ուշագրավաշխատանքներ	Մատյան Ողբերգության
Նշանակալիպարգևներ	Տիեզերական եկեղեցու դոկտոր[1][2]

Գրիգոր Նարեկացի (մոտ 951–1003), հայ միջնադարյան հոգևորական, քրիստոնյա աստվածաբան, բանաստեղծ, երաժիշտ և փիլիսոփա։ Գրիգոր Նարեկացին համարվում է հայ գրականության վերածնության հիմնադիր, Հայ վերածնության փիլիսոփայական մտքի գագաթը։ Գրիգոր Նարեկացու ստեղծագործություններից հատկապես հայտնի է և մեծ ժողովրդայնություն է վայելում «Մատյան ողբերգության» («Մատեան ողբերգութեան», ժողովրդի մեջ տարածում է ստացել երկի՝ «Նարեկ» անվանումը) չափածո աղոթքների ժողովածուն։

2015 թվականի փետրվարին Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապը Գրիգոր Նարեկացուն «Տիեզերական եկեղեցու դոկտորի» տիտղոս է շնորհել^[1][2]։

Կյանքը

Հնագույն ձեռագիր կենսագրականներում, բանաստեղծի ստեղծագործություններում, ինքնակենսագրական բնույթի հիշատակություններում Գրիգոր Նարեկացու կյանքի մասին շատ քիչ տեղեկություններ են պահպանվել։

Հայտնի է, որ Գրիգոր Նարեկացին ծնվել է Վասպուրական նահանգի Ռշտունի գավառում, Վանա լճի հարավային ափերին գտնվող Նարեկ գյուղում 951 թվականին։ (Ըստ Վաչե Նալբանդյանի՝ Նարեկացու ծննդյան թվականն ընկնում է 945–950 թվականների միջև ‌^[փա՞ստ])։ Նարեկացին Անձևացյաց գավառիԽոսրով եպիսկոպոսի որդին էր։

Մանուկ հասակից կապված էր Ռշտունյաց աշխարհի Նարեկ գյուղի վանքի հետ, որտեղ էլ եղբոր հետ կրթվում և դաստիարակվում է ժամանակի ամենազարգացած մարդկանցից մեկի՝ Անանիա Նարեկացու մոտ, որը նաև Գրիգորի մոր հորեղբայրն էր։ Յուրացնելով դպրոցի մատենադարանի թարգմանական և ինքնուրույն ձեռագիր կրոնափիլիսոփայական գրականությունը՝ Գրիգոր Նարեկացին հետագայում դարձել է ուսման այդ կենտրոնի սյուներից մեկը։

Ուսումը ստանալուց հետո Գրիգորը վարդապետ է ձեռնադրվում նույն Նարեկա վանքում և ստանում է Նարեկացի անունը։ Իր հարուստ գիտելիքների և անբասիր վարքի շնորհիվ Նարեկացին շուտով մեծ համբավ է վաստակում։ Նրա մասին հյուսվում են զանազան ավանդություններ, որոնց մի մասը բանավոր կամ գրական մշակմամբ մեզ է հասել։

Հայտնի է նաև, որ մեծ հռչակ վայելող Նարեկացին ունեցել է նաև թշնամիներ՝ հոգևոր դասի բարձր շրջաններից։ Նա ինչ–ինչ պատճառներով մեղադրվել, և անգամ հոգևոր դատարան է կանչվել։ Ենթադրվում է, որ Նարեկացին հալածվել է Թոնդրակեցիների աղանդին պատկանելու կամ հարելու համար (Ըստ որոշ ուսումնասիրողների, կաթողիկոսի կողմից իբրև թոնդրակեցի է բանտարկվել Նարեկացու հայրը։ Թոնդրակեցիությանը հարելու մեջ կասկածվել է նաևԱնանիա Նարեկացին)։

Գրիգոր Նարեկացին վախճանվել է 1003 թվականին և թաղվել է Նարեկա վանքում։ Նրա գերեզմանը երկար ժամանակ ուխտատեղի է եղել շրջակա հայ բնակչության համար։

Նարեկացու ստեղծագործությունները

Գրիգոր Նարեկացուց մնացել են բավական թվով qnրծեր՝ «Մեկնութիւն երգոց երգոյն Սողոմոնի», չորս ներբող, գանձեր, տաղեր (թվով 30-ից ավելի), «Մատեան ողբերգութեան» պոեմը, թղթեր և այլ գործեր։ Այդ երկերից լավագույնները տաղերն են և «Մատեան ողբերգութեան» քնարական պոեմը։

Գրիգոր Նարեկացի

Մատյան Ողբերգության

Նարեկացու՝ մեզ հասած գրական ժառանգության կարևորագուն ստեղծագործությունը «Մատյան ողբերգության» պոեմն է։ «Մատյան Ողբերգության» պոեմը հայ միջնադարյան գրականության մտքի ամենամեծ արգասիքն է, պատկանում է մարդկության ստեղծած գեղարվեստական մեծագույն արժեքների թվին։ Պոեմը ամփոփում է այն լավագույնը, ինչ ստեղծել է հայ քերթողական միտքը հնագույն ժամանակներից մինչև 10–րդ դարը։ Պոեմը բաղկացած է 95 գլխից։ Ժանրային առումով այն քնարական–հոգևոր է։ Հայտնի չէ, թե քանի տարի է գրվել պոեմը, սակայն ավարտվել է մահվանից մեկ տարի առաջ՝ 1002 թվականին։

Պոեմը գրաբարից աշխարհաբարի է վերածել Մկրտիչ Խերանյանը։ Հայ գրականության մեջ բազմաթիվ են աշխարհաբար թարգմանությունները։ Վազգեն Գևորգյանը թարգմանել է պոեմի ծաղկաքաղը։

Գրականության պատմության մեջ Նարեկացին թերևս առաջինն է, որ լայնորեն օգտագործել է բաղաձայնույթը (ալիտերացիա) ոտանավորի երաժշտության համար։

Պոեմը հայտնի է «Նարեկ» անունով։ Տարբերվելով քնարական պոեմների մյուս հեղինակներից՝ Նարեկացին բոլորովին չի օգտագործել պատմողական սյուժեի տարրեր։ Բայց պոեմն էապես ունի իր սկիզբն ու վախճանը, ներքին գարգացման կուռ միասնությունն ու ամբողջականությունը։ Պոեմում խտացված են բանաստեղծի ողբերգական ապրումները, տարակույսները, թե ինքը կարո՞ղ է միանալԱստծուն։ Նա տարակուսում է, որ կարող է հասնել իր իդեալին՝ Աստծուն, որովհետև գնալով աճում են իր մեղքերը։ Մինչդեռ Աստծուն հասնելու համար պետք է մարդու գործերի ու վարմունքների, հույզերի ու զգացմունքների աշխարհն իսպառ մաքուր լինի ամեն տեսակ թերություններից, ամեն տեսակ բացասական գծերից։ Կատարյալ մաքրության հասնելու համար մարդ պետք է ամենաանխնա կերպով խոստովանի ու դատապարտի իր վատ արարքները, մեղքերը։ Բանաստեղծն իրեն է վերագրում մեղքեր ու հանցանքներ, դատապարտում այն բոլոր բացասականը, ինչ դիտել է մարդկային կյանքում ու իրականության մեջ։

Նա գտնում է, որ մարդկային ծնունդներից ոչ ոք իր չափ մեղավոր չի եղել, որովհետև չի կարողացել մտքի երիվարը բանականության սանձով կանգնեցնել և, «… մութ խորհոլրդների միջից սլանալով», մարդկանց գործած բոլոր հին չարիքներին նորերն է ավելացրել։ Նույնիսկ արարչի դեմ նենգավոր է գտնվել, ըմբոստացել, աստվածամարտ մտածումներ է ունեցել ու չի վախեցել նրա սպառնալիքներից։ «Մատեան ողբերգութեան» մեջ նա ասում է.

— Սպառնացար, և ոչ զաոհուրեցայ,Արգահատեցեր՝ և ոչ երբեք լուայ, Որ է ապստամբութեան յայտնի նշանակ։

Կործանվելու սարսափներին հաճախ հաջորդում է փրկվելու հույսը՝ կապված մեղքերի խոստովանության հետ։ Պոեմի արտակարգ հուզիչ, դրամատիկ դրություններով հարուստ ընթացքն ավարտվում է լավատեսության հաղթանակով, Փրկության ե աստվածային էության հետ միանալու՝ աստվածանալու հավատով։

Ինչպես որոշ միստիկներ, այնպես էլ միստիկ Գրիգոր Նարեկացին ստեղծել է կատարելության ձգտող մարդու իդեալը՝ առաջ քաշելով կատարյալ էակի՝ աստծո պաշտամունքը։ Նա պանթեիստորեն առաջադրում և յուրովի լուծում է մարդ և աստված, բնություն և աստված հարաբերությունը։ Աստված ամենուրեք է և ամեն ինչում.

— Զի դու միայն ես երկնքում անճառև երկրում՝ անզնին, Գոյության տարրերի մեջ և աշխարհի բոլոր ծագերում, Սկիզբն ամեն ինչի, և ամեն ինչի մեջ՝ ամբողջ լրումով։

Պոեմի բովանդակության զարգացման ինքնատիպությունը, հույզերի, տրամադրությունների արտահայտումն ու պատկերումը պահանջում էին պոետիկական նորանոր հնարքներ ու միջոցներ։ Բանաստեղծը խորապես գիտակցել է իր ստեղծագործության էության առանձնահատկությունները և, դրանց համապատասխան, արտահայտչական ձևեր ստեղծելու անհրաժեշտությունը։ Թե՛ մարդկային կյանքի իրադրությունները, թե՛ բնության երևույթներն օգտագործված են բանաստեղծի կողմից իբրև համեմատություններ ու փոխաբերություններ՝ ապրումների ու հոգեվիճակների գեղարվեստական մարմնավորման համար։

Նարեկացու փոխաբերությունները, համեմատությունները, էպիտետները, որոնք պոեմում հորդում են հեղեղի նման, միշտ ինքնատիպ են, համարձակ և գեղագիտական բարձր ճաշակի ու զգացողության արտահայտություն։

Ժամանակի գրական լեզուն՝ գրաբարը, ինչ հարստության որ հասել էր պատմիչների, եկեղեցական գրողների ու բանաստեղծների գործերում, չէր կարող Նարեկացու ստեղծագործական երևակայության անսահման թռիչքը, իրարամերժ խոհերի ու զգացմունքների բոլոր նրբերանգներն արտահայտել։ Նրանից առաջ բուն բանաստեղծության լեզուն շատ ավելի աղքատ ու միակերպ էր, քան մեր պատմիչների լեզուն։ Եկեղեցական դոգմաներին հետևելը խանգարում էր հոգևոր երգերի (շարականների) հեղինակներին լեզվական նորամուծություններ կատարել ե՝ այն աստիճան, որ նրանց լեզվական անհատականությունը գրեթե կորչում էր։ «Մատեան ողբերգութեան» պոեմի հավերժ մնայուն գեղարվեստական արժեքը, բովանդակության խորության ու մեծության հետ, պայմանավորված է նրա պոետիկական արվեստի անսահման հարստությամբ։ Նարեկացու բանաստեղծական արտահայտչական միջոցներն ու ձևերը անսպառ են, բազմազան ու գունագեղ, իսկ բառարանը՝ հայ գրականության մեջ ամենահարուստը։

Գրիգոր Նարեկացին գրականության մեջ մնաց անգերազանցելի՝ բովանդակության համապատասխան ոտանավորի տարբեր չափեր ստեղծելու և օգտագործելու, ռիթմի ու երաժշտականության անկրկնելի արդյունքների հասնելու հարցում։ Մ. Մեծարենցը ճիշտ է նկատել, թե Նարեկացին «գիտեր ծովաձայն հնչեցնել բառերը»։

Նարեկացին, որպես երաժիշտ, նոր շունչ ու կյանք է հաղորդել հայ միջնադարյան մասնագիտացված երգարվեստին։ հատկապես իր տաղերի երաժշտական բաղադրիչներում հաղթահարված են շարականների հին, ութ-ձայնի դրությանը կապված եղանակների կազմության՝ տվյալ պատմաշրջանի համար արդեն քարացած ձևերը։ Ընդհանրապես նախատեսված չլինելով պարտադիր-կիրառական նպատակների համար՝ տաղերն ազատ են մնացել եկեղեցական կանոնական մտածողությունից ու ավելի անկաշկանդ (քան, օրինակ, շարականները) հարստացել ժող-գուսանական արվեստից եկող կենսունակ տարրերով։ «Մատեան ոդբերգութեան» պոեմի գեղարվեստական անընդգրկելի մեծության ամենացայտուն ապացույցներից է մեր գրականության վրա թողած նրա հսկայական ազդեցությունը։ Նրանից սովորել և ներշնչվել են ոչ միայն միջնադարի, այլն նոր ժամանակների հայ պոեզիայի նշանավոր դեմքերը։

«Մատյան Ողբերգության» պոեմը, ամբողջական կամ մասնակի, թարգմանվել է աշխարհի շուրջ 30 լեզուներով։

Նարեկացու պատկերը Մոսկվայի Սուրբ Խաչ մայր տաճարի պատին

Գանձերը

Նարեկացու ստեղծագործությունների մեջ առանձին տեղ են զբաղեցնում գանձերը՝ գրված որոշակի տոնին երգվելու նպատակով։ Պահպանվել են շուրջ տաս գանձեր, որտեղ գովաբանվում է տոնի խորհուրդը։ Գանձերը սերում են ավանդական քարոզից և ունեն քարոզին բնորոշ ձևական հատկանիշներ։ Գանձերի առաջին կիրառողը եղել է Գրիգոր Նարեկացին։ Գանձ ժանրանունը ծագում է հենց Նարեկացու ստեղծագործություններից, որոնք սկսվում են «Գանձ» բառով՝ դրանով ապահովելով հեղինակի անվան սկզբնադիրը և ամբողջության մեջ դուրս բերելով «Գրիգորի երգ» ծայրակապը։ Նարեկացու գանձերին բնորոշ են հետևյալ հատկանիշները.

• գանձերի առաջին տներում ներբողվում է տվյալ տոնը կամ սրբի հիշատակը,
• յուրաքանչյուր տուն ավարտվում է կրկնակով կամ դարձով,
• վերջին հատվածներում առկա են ննջեցյալներին ողորմության արժանացնելու և աղաչողին սեր և բարի գործեր պարգևելու մասին խնդրանքներ,
• գանձերն ավարտվում են հին քարոզներից վերցված տողերով։

Տաղերը

Նարեկացուց պահպանվել են նաև շուրջ երկու տասնյակ տաղեր, որոնք իրենց բովանդակությամբ կապվում են գանձերի հետ, քանի որ նվիրված են եկեղեցական որոշ տոների։ Նարեկացին տաղերում արտահայտել է կրոնական տրամադրություններ և գաղափարներ՝ իրականությունից առնված պատկերներով։ Այս ձևով նա բանաստեղծությունից օտարել է ավանդական որոշակի ձևեր և պոեզիայի մեջ ներդրել սեփական ընկալումների շնորհիվ ինքնուրույն պատկերներ գործածելու սկզբունքը։ Տաղերի մեծ մասն իրենց գաղափարական բովանդակությամբ և արտահայտչական ձևերով արտացոլում են X դարի հասարակական կյանքի տեղաշարժերը։ Ճիշտ է, տաղերում մարդու ներաշխարհի, նրա խոհերի ու ապրումների պատկերները դեռ այնքան խորը չեն, բայց «Մատեան ողբերգութեան» մեջ դրանք հասնում են գերօրինակ ուժի ու բարձրության։ Գեղեցկության իդեալը սովորաբար մարմնավորում է տիրամայրը։ Դրա ամենավառ արտահայտություններից է «Տաղ Վարդաւառի»-ն, որը հեղինակի լավագույն ստեղծագործություններից է։ Վարդի և շուշանի գունզգույն ծաղիկների պատկերներով հեղինակը նկարագրում է Քրիստոսի Պայծառակերպության ավետարանական դրվագը։ Իր չափազանց հարուստ գիտելիքների և անբասիր վարքի շնորհիվ Նարեկացին շուտով մեծ համբավ է վաստակում։ Նրա մասին հյուսվում են զանազան ավանդություններ, որոնց մի մասը բանավոր կամ գրական մշակմամբ մեզ է հասել։

«Տաղ Ծննդյան»-ում հեղինակը ներկայացնում է Աստվածածնին իր ողջ գեղեցկության մեջ՝ նկարագրելով անգամ Աստվածածնի հանդերձանքը։ Եթե մինչ այդ Աստվածածինը ներկայացվում էր շարականներում իբրև կանանց մեջ ամենագովելին և բարեխոս իր Որդու առջև, ապա Նարեկացու մոտ ավանդական այս մոտեցումը առաջինը լինելով փոխված է։ Նարեկացու արժեքավոր ստեղծագործություններից է նաև «Հարության տաղը»։ Այստեղ ներկայացվում է, թե ինչպես Մասիսի լանջով իջնում է սայլը, որը քաշող սայլապանը նման է Խորենացու նկարագրած Հայկ նահապետին։

Այլ

Նարեկացու առաջին խոշոր աշխատանքը «Երգ երգոցի» մեկնությունն է՝ գրված 977թ, Վասպուրականի Անձևացյաց գավառի Գուրգեն-Խաչիկ իշխանի պատվերով։ Նարեկացին այստեղ զարգացնում է այն միտքը, թե մարմնավորի, առարկայականի, տեսանելիի միջոցով Սողոմոնն արտահայտել է աստվածայինը, որովհետև աշխարհն էլ Աստծո արարչագործության արդյունք է, և աստվածայինը դրսևորվել է առարկայական աշխարհի մեջ. «Ի ձեռս մարմնաւորաց տեսցուք զհոգեւորս»։

Ըստ Նարեկացու՝ տղամարդու և կնոջ սերը, որ հարսի և փեսայի սեր է, երբ օրհնվում է Սուրբ Պսակով, զուրկ չէ Հոգու շնորհից։ Այսինքն սուրբ ընտանիքի գաղափարը Նարեկացուն հիմք է տալիս արդարացնելու տղամարդու և կնոջ սերը։

Նարեկացու գրչին է պատկանում նաև «Ապարանից խաչի պատմություն» վերնագրով մի երգ, որը հեղինակը գրել է Մոկաց աշխարհի Ապարանք գյուղում վանական համալիր կառուցելու առիթով։

Գեղարվեստական արժեք են ներկայացնում նաև Նարեկացու «Ճառ ներբողի» և «Գովեստ երգաբանութեան Տիրուհւոյն» ներբողյանները՝ նվիրված Սուրբ Աստվածածնին։

Աշխատությունների ցանկ

• «Մատյան ողբերգության» պոեմ, 95 գլխով
• «Տաղ ծննդյան»
• «Տաղ հայտնության»
• «Տաղ հարության»
• «Տաղ վարդավառի»
• «Տաղ ջրօրհնյաց»
• «Տաղ Աստվածածնի»
• «Տաղ համբարձման»
• «Տաղ Տյառընդառաջի»
• «Տաղ Քառասուն Մանկանց»
• «Տաղ Ղազարոսի հարության»
• «Տաղ Հովհ. Մկրտչի»
• «Տաղ Հոգեգալստյան»
• «Տաղ Եկեղեցու»
• «Տաղ Գրիգոր Լուսավորչի»
• «Տաղ Վերափոխման»
• «Տաղ Խաչի»
• «Տաղ Առաքելոց»
• «Մեղեդի ծննդյան»

Նարեկացու երկերի հրատարակությունները

• Գիրք աղօթից սրբոյն Գրիգորի Նարեկացւոյ արարեալ, ԿՊ, 1700։ Սրբոյ հօրն մերոյ Գրիգորի Նարեկայ վանից վանականի մատենագրութիւնք, Վնտ., 1840։
• Նարեկ. Մատյան ողբերգության ս. Գրիգոր Նարնկացիի, գրաբար բնագրի հանդիպադրությամբ աշխարհաբարի վերածեց Գարեգին եպ. Տրապիզոնի (Խաչատրյան), Բուենոս Այրես, 1948։
• Մատյան ողբերգության, գրաբարից թարգմանեց Մ. Խերանյան, Ե., 1960։
• Մատյան ողբերգության, գրաբարից թրգմ. Վ. Գևորգյան, Ե., 1970։

Գրականություն

• Հրաչիկ Միրզոյան, Նարեկացագիտական հետազոտություններ (հոդվածների ժողովածու), Ե., ԵՊՀ, 2010, 395 էջ։
• Մկրտիչ Մկրյան, Գրիգոր Նարեկացի, Ե., Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1951, 306 էջ։
• Զավեն Ավետիսյան, Նարեկացու Մատյանը, Ե., 2004։
• Չոպանյան Ա., Դեմքեր, Փարիզ, 1924։
• Աբեղյան Մ., Հայոց հին գրականության պատմություն, գիրք 1, Ե., 1944։
• Թահմիզյան Ն., Կոմիտասը և Նարեկացու տաղերը, «ԲԵՀ», 1969, N 3։
• Dorfmann-Lazarev, Igor (2006) ‚«Manto terrestre dell’immagine solare»: Note sul linguaggio cristologico di Gregorio di Narek.‘ In: Mahe, J.P. and Zekiyan, B.L., (eds.), Saint Grégoire de Narek: théologien et mystique. Rome: PIO, pp. 113-138. (Orientalia Christiana Analecta, vol. 275).
• Читая Нарекаци, Е., 1974.

Արտաքին հղումներ

• Սուրբ Գրիգոր Նարեկացի, «Մատեան ողբերգութեան» Աուդիոգիրք
• Սուրբ Գրիգոր Նարեկացի, «Մատեան ողբերգութեան» PDF
• Սուրբ Գրիգոր Նարեկացի, Տաղ Հարութեան
• Սուրբ Գրիգոր Նարեկացուն նվիրված կայք
• Մատյան ողբերգության (արևելահայերեն)
• Մատյան ողբերգության (գրաբար)

http://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D5%86%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D6%81%D5%AB

Всякий, кто хочет чего-нибудь добиться, должен много работать. Когда я работаю, я тоже выкладываюсь на полную катушку. И терпеть не могу людей, которым плевать на то, чем они занимаются.

Мерил Стрип

Интересные события, Люди, изменившие мир

Ապրիլի 12

Ապրիլի 12, տարվա 102-րդ (նահանջ տարիներին՝ 103-րդ ) օրն է։

• Տարվա ավարտին մնում է 263 օր։

Դեպքեր

Յուրի Գագարինի դիմանկարովԷկվադորումթողարկված նամականիշ:

• 240՝ Շապուհ Ա-ն թագադրվում է որպես Սասանյանների տերության արքա
• 1606՝ անգլիական և շոտլանդական նավերը Union Jack-ն ընդունում են որպես միասնական դրոշ
• 1945՝ Ֆրանկլին Րուզվելթը մահանում է իր աշխատասենյակում
• 1961՝ Յուրի Գագարինը Վոստոկ-1 տիեզերանավով կատարում է աշխարհում մարդու առաջին թռիչքը տիեզերք
• 1970՝ միջուկային մարտագլխիկներ փոխադրող սովետական Կ-8 սուզանավը խորտակվում է Բիսքայի ծոցում
• 2010՝ Իտալիայում գնացքի գծերից դուրս գալու վթարի զոհ է դառնում ինը մարդ

Ծնունդներ

• 1903՝ Յան Թինբերգեն Jan Tinbergen հոլանդ. տնտեսագետ, Նոբելյան մրցանակակիր (մ.1994)
• 1913՝ Նար Հովհաննիսյան, երգիչ
• 1914՝ Արմէն Ալչեան, ամեր. տնտեսագետ (մ.2013)
• 1920 – Կորյուն Խոդոյան, հայ սովետական ինժեներ-քիմիկոս, ՀՍՍՀ վաստակավոր ինժեներ (1964)
• 1933՝ Մոնսերաթ Կաբալյե, իսպանացի սոպրանո
• 1944 – Վլադիմիր Խաչատրյան, հայ օդաչու-հրամանատար
• 1946 – Ռուդիկ Պետրոսյան, հայ օդաչու-հրամանատար, Արցախյան ազատամարտի մասնակից։
• 1949 – Բագրատ Ալեքյան,գրող, լրագրող
• 1955 – Արամ Սիմոնյան, Երևանի պետական համալսարանի ներկայիս ռեկտոր, պատմագետ, հրապարակախոս։
• 1956՝ Էնդի Գարսիա Andy Garciaամեր. դերասան
• 1961՝ Լիզա Ջերարդ Lisa Gerrard ավստրալացի երաժիշտ, երգչուհի և կինոերգահան
• 1964 – Կարեն Մարգարյան, հայ օդաչու, Արցախյան ազատամարտի մասնակից
• 1975 – Արմեն Դանիելյան, հայ իրավաբան
• 1977 – Արսեն Սաֆարյան, հայ մարզիկ
• 1979՝ Քլեր Դեյնս Claire Danes ամեր. դերասանուհի
• 1979 – Կլեր Դենս, ամերիկյան թատրոնի, կինոյի և հեռուստատեսության դերասանուհի
• 1979 – Ջենիֆեր Մորիսոն, ամերիկացի դերասանուհի, պրոդյուսեր
• 1981՝ Նիկոլաս Բուրդիսո արգենտ. ֆուտբոլիստ
• 1981 – Նիկոլաս Բուրդիսսո, արգենտինացի ֆուտբոլիստ
• 1984 – Էմմա Բեջանյան, հայ փոփ երգչուհի
• 1988 – Ռիկարդո Գաբրիել Ալվարես,արգենտինացի ֆուտբոլիստ, հարձակվող
• 1993 – Կոնստանտին Բազելյուկ, ռուս ֆուտբոլիստ

Մահեր

• 1938՝ Ֆեոդոր Շալյապին Федор Иванович Шаляпин ռուս երգիչ (ծն.2013)
• 1945՝ Ֆրանկլին Րուզվելթ Franklin Delano Roosevelt Միացյալ Նահանգների 32^-րդ նախագահը (ծն.1882)
• 1986՝ Վալենտին Կատաև Валентин Петрович Катаев ռուս գրող, դրամատուրգ (ծն.1897)
• 2005 – Գևորգ Արմենյան,երաժիշտ, մանկավարժ

Տոներ

• Տիեզերագնացության համաշխարհային օր։
•  ԱՄՆ՝ Յուրիի գիշեր
•  Լիբերիա՝ Ազատագրման ազգային օր
•  Ռուսաստան՝ Տիեզերագնացության օր
• Հռոմի կայսրություն՝ Ցերեալիաների առաջին օրը

https://hy.wikipedia.org/wiki/